Kolejną ważną tzw. „instytucją prawa karnego” jest ciąg przestępstw.
Zgodnie z definicją z art. 91 § 1 k.k. „jeżeli sprawca popełnia w krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem takiej samej sposobności, dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, sąd orzeka jedną karę określoną w przepisie stanowiącym podstawę jej wymiaru dla każdego z tych przestępstw, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę”.
Tradycyjnie już – normy prawa karnego są sformułowane w sposób wymagający absolutnego skupienia przy analizie
Dla zrozumienia ciągu przestępstw należy zwrócić uwagę na obowiązujące przesłanki:
- krótkie odstępy czasu, przestępstwa muszą być popełnione w krótkich odstępach czasu – czyli jakich? Jedna godzina, jeden dzień, jeden tydzień? Może to być zadziwiające, ale w orzecznictwie przyjmuje się, że przesłanka „krótkich odstępów czasu” będzie spełniona jeżeli przestępstwa zostały popełnione w przedziale … do 6 miesięcy!,
- przestępstwa popełnione z wykorzystaniem takiej samej sposobności – To jest właśnie nowe rozwiązanie, bo przed nowelizacją zamiast tej przesłanki była przesłanka „w podobny sposób”. Przesłanka z wykorzystaniem takiej samej sposobności nie została jeszcze poddana analizie w orzecznictwie. Przyjmuje się jednak, że chodzi o wykorzystanie takiej samej okazji, okoliczności tzn. sposobność, która się powtarza, ewentualnie jedna sposobność rozciągnięta w czasie,
- dwa lub więcej przestępstw zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw – będzie się to dotyczyć wszelkich wyroków skazujących.
Wówczas sąd orzeka jedną karę określoną w przepisie stanowiącym podstawę wymiaru, a kara ta ulega obostrzeniu do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę – taki jest przynajmniej pierwszy wniosek po lekturze ustawy.
Pan X był zatrudniony na stacji benzynowej. W dniu 02.07.2015 r. przypadkowo podejrzał kod do sejfu w którym znajdowały się pieniądze. Jeszcze tego samego dnia Pan X pozyskał z sejfu kwotę 600,00 złotych. Pan X był pewny, że nikt się nie doliczy skradzionej gotówki – postanowił, że więcej nie będzie już kradł. W dniu 06.07.2015 r. Pan X pracując na nocnej zmianie znowu dokonał kradzieży kwoty 700,00 złotych z sejfu – co prawda jego postanowienie z dnia 02.07.2015 r., o tym iż więcej pieniędzy nie ukradnie było szczere, to jednak „silna wola była zbyt słaba”. Również i po tej kradzieży z dnia 06.07.2015 r. Pan X nie planował dalszych czynności wobec sejfu i gotówki tam przetrzymywanej. Ale stało się – w dniu 10.07.2015 r. będąc na porannej zmianie Pan X po raz kolejny postanowił nielegalnie wzbogacić się o kwotę 800,00 złotych z sejfu.
W podanym powyżej przykładzie doszło do 3 kradzieży i to z włamaniem:
- kradzież A z dnia 02.07.2015 r. kwota 600 złotych;
- kradzież B z dnia 06.07.2015 r., kwota 700 złotych;
- kradzież C z dnia 10.07.2015 r., kwota 800 złotych.
Każde z przestępstw zostało popełnione odrębnie – Pan X jako sprawca nie miał zamiaru stałego „podkradania” kwot, lecz gdy pojawiała się okazja, odnawiał się także i u niego zamiar skorzystania z tej okazji. Sformułowanie zamiar odnawiał się ma tutaj bardzo ważne znaczenie i odróżnia tą sytuację od czynu ciągłego.
Przy ciągu przestępstw sąd nie wymierza jak przy karze łącznej kilku kar za poszczególne przestępstwa, które następnie podlegają łączeniu, lecz wymierza jedną karę – a kara ta może być do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.
Przy ciągu przestępstw – jeżeli przesłanki są spełnione to sąd musi skorzystać z tego uregulowania tj. sąd obligatoryjnie wymierzy jedną karę. Ale, ale – nie jest obligatoryjny wymiar kary – tj. sąd może wymierzyć karę do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę, ale nie musi tego robić!
Powracając do przykładu – w tymże podanym sprawca dopuścił się kradzieży w włamaniem – będzie zatem odpowiadać z art. 279 § 1 k.k. Sprawca popełnił trzy odrębne czyny – każdy jeden naruszający ten sam artykuł, przy wykorzystaniu takiej samej sposobności bez wykonania z góry powziętego zamiaru co do każdego z tych czynów. Podstawowy wymiar kary to od 1 roku do 10 lat – tutaj jednak dany wymiar kary będzie podniesiony do lat 15.
Jak wspominano sąd będzie musiał wymierzyć jedną karę, nie będzie musiał natomiast korzystać z wymiaru o połowę zwiększonego – w podanym przykładzie trudno byłoby sobie to zresztą wyobrazić…
Adwokat Gorzów Wielkopolski
Kancelaria Adwokacka Gorzów Wielkopolski
Jako Adwokat wpisany na listę Okręgowej Rady Adwokackiej w Zielonej Górze oraz Doradca Restrukturyzacyjny / Syndyk legitymujący się licencją nr 1246 - Ministerstwo Sprawiedliwości zajmuję się prowadzeniem postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych. W swojej praktyce zajmuje się także prawem karnym, w tym w szczególności tematyką związaną z prawami osób podejrzanych, oskarżonych, a także i skazanych. Ukończyłem polskie studia prawnicze na UAM w Poznaniu oraz niemieckie studia prawnicze na EUV we Frankfurcie.
- Zasiedzenie nieruchomości - 23 kwietnia 2024
- Podział majątku po rozwodzie: Kluczowe kwestie, na które warto zwrócić uwagę - 18 kwietnia 2024
- Wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności - 6 marca 2024
11 odpowiedzi
Każdy twój artykuł dotyczący noweli kk jest dla mnie zbawieniem przed jutrzejszym egzaminem! Bardzo Ci dziękuję i podziwiam wiedzę i łatwość jej przekazywania innym, moi profesorowie mogliby się od Ciebie wiele nauczyć 🙂 Gorąco pozdrawiam 🙂
Cieszę się, że posty są pomocne przy analizie k.k. 🙂 Pozdrawiam i życzę powodzenia
Panie mecenasie Bardzo dziękuje za pana stronę która mi bardzo pomogła jestem obecnie na przerwie w karze od Grudnia i obecnie czekam na kolejne już trzecią przerwę z powodu cytuje zk nie jest w stanie mnie leczyć nawet szpitale zk lecz mam też siedem wyroków i to wszystkie 278/1 i to wszystkie przestępstwa były nie dojść że czynem łącznym na jednej sprawie po parę sklepów to i tak mam mniej niż 6 mieś pomiędzy wszystkimi przestępstwami nazbierałem 3.6mieś ale teraz jak jestem na przerwie odwieszają mi wszystko po kolej lecz największy wyrok 1.3 mieś czy w mojej sytuacji mogę liczyć na pełną absorcje mam poważną chorobę krwi i zakrzepice i szereg schorzeń mimo 37 lat w rolę też wchodzi amputacja nóg nie stać mnie na poradę więc proszę o pomoc jakąś podpowiedz z góry dziękuje pozdrawiam
Sąd porusza się w widełkach od pełnej absorpcji do kumulacji. Przesłanki, o których Pan wspomniał będą mieć znaczenia dla wymiaru kary łącznej, natomiast czy będzie to pełna absorpcja – nie ma tu prostego przełożenia. Pozdrawiam
Artykuły w Pańskim wykonaniu są naprawdę godne polecenia, nie tylko studentom prawa. Życzę sukcesów i wytrwałości w pracy zawodowej. 🙂
Dziękuję i Pozdrawiam
Szanowny Panie Mecenasie,
Z przyjemnością czytam Pana wpisy przed egzaminem…
Natknęłam się na ten o ciągu przestępstw.
Pisze Pan o tak trudnych kwestiach z lekkością niepodobną nikomu.
Już ktoś Panu w 2015 r. napisał, że wykładowcy mogliby się wzorować na Panu, gdy chodzi o metodykę nauczania.
Łącząc wyrazy szacunku,
Katarzyna
Szanowna Pani Katarzyno – dziękuję za komentarz. Cieszę się, że wpisy są pomocne również dla osób profesjonalnie zajmujących się prawem. Życzę powodzenia na egzaminie. Wyrazy szacunku
Panie Mecenasie,
Tak, Pańskie wpisy są pomocne, bo dzięki nim niewdzięczne zagadnienie staje się przystępne.
Ja już będę wtedy po egzaminie, ale ciekawa jestem co by Pan napisał o nowej instytucji skargi do Sądu Najwyższego w kontekście nurtującej mnie kwestii, tj. przesłanki konieczności przeprowadzenia przewodu na nowo w całości z art. 437 § 2 k.p.k. (która była nieweryfikowalna /niezaskarżalna, a prowadziła do przedawnienia)
Miłego dnia życzę,
Katarzyna
Szanowny Panie Mecenasie,
po nowelizacji kodeksu karnego z 2015 wymóg tożsamości przepisu typizujacacego został zastąpiony wymogiem identyczności przepisu stanowiącego podstawę wymieru kary. Nie wiem czy dobrze rozumiem, ale czy chodzi tutaj o to, że ciąg przestępstw nie musi składać się z przestępstw kwalifikowanych na podstawie tego samego przepisu, czyli tak jak w podanym przez Pana przykładzie z kilku kradzieży, tylko możliwe jest zastosowanie tej instytucji do przestępstw spełniających znamiona różnych typów czynów zabronionych, ale mających podobne albo wręcz takie same granice ustawowego zagrożenie? Serdecznie pozdrawiam
Witam Panią,
Obowiązujące od 1.07.2015 r. brzmienie art. 91 § 1 k.k.: dla przyjęcia ciągu konieczna jest tożsamość przepisu stanowiącego podstawę wymiaru kary dla każdego ze zbiegających się przestępstw – z tego względu w skład takiego ciągu mogą wchodzić przestępstwa popełniane w różnych formach stadialnych i zjawiskowych. wyrazy szacunku – Paweł Wróblewski Adwokat Gorzów Wielkopolski