Końcowe zaznajomienie / zapoznanie się z aktami postępowania przygotowawczego tj. odpowiednio śledztwa lub dochodzenia?
O co dokładnie chodzi?
Tzw. końcowe zapoznanie się podejrzanego, ale też i pokrzywdzonego z aktami śledztwa / dochodzenia ma miejsce wtedy, gdy istnieją podstawy do zamknięcia śledztwa / dochodzenia i wniesienia przez organ prowadzący postępowanie aktu oskarżenia do Sądu.
Czyli wtedy, gdy postępowanie przygotowawcze pozwoliło zebrać wystarczająco mocne dowody – przynajmniej w ocenie organu prowadzącego to postępowanie – do tego aby sprawy nie umarzać, lecz skierować ją do Sądu.
Końcowe zaznajomienie się z aktami postępowania przygotowawczego polega na tym, że organ prowadzący postępowanie powiadamia podejrzanego / pokrzywdzonego, że zostaną mu udostępnione akta postępowania przygotowawczego wraz z informacją, które dokładnie dokumenty zostaną załączone do aktu oskarżenia i przekazane do Sądu.
Zasadnicze pytanie zatem:
- czy warto „zaznajamiać się końcowo” z aktami postępowania przygotowawczego?
- i jak takie „zaznajomienie się końcowe” uzyskać?
Odpowiadają na pierwsze pytanie – decydują realia konkretnej sprawy. Moim zdaniem jednak warto poświęcić czas i takie zaznajomienie uzyskać.
Dlaczego?
- bo podejrzany będzie dokładnie wiedzieć jakie dowody prokurator będzie chciał złożyć do Sądu przeciwko,
- bo dzięki temu można skontrolować, czy „nie pójdą” do Sądu dowody wyłącznie obciążające, a poza salą mają zostać dowody korzystne dla podejrzanego.
W szczególności na ten drugi argument chciałbym zwrócić uwagę – jest on związany z nowelizacją Kodeksu karnego 1 lipca 2015 r. Wcześniej całe akta postępowania przygotowawczego były przekazywane do Sądu. Obecnie po zmianach ustawy Kodeks karny do Sądu jest przekazywany jedynie materiał, który organ prowadzący postępowanie przygotowawcze uzna za istotny „z kwestią odpowiedzialności”.
Dowody, które poddawałyby winę jako podejrzanego w wątpliwość mogą zostać uznane za nieistotne dla „kwestii odpowiedzialności”. Aby tak się nie stało warto sprawdzić jakie dokumenty organ ścigania ma zamiar przekazać do Sądu, a jakich nie zamierza.
A jak możliwość zaznajomienia się z aktami uzyskać? Czy jest udzielana z urzędu? Zdecydowanie NIE – w tej kwestii aktywność jest ważna.
Trzeba złożyć wniosek o końcowe zaznajomienie się z materiałami śledztwa lub dochodzenia. Oczywiście przed pierwszym przesłuchaniem podejrzany jest pouczany o takim prawie, ale czy podejrzany pamięta i wie jak korzystać z tego prawa, to już zupełnie inna sprawa.
Adwokat Gorzów Wielkopolski
Kancelaria Adwokacka Gorzów Wielkopolski