Wprowadzenie
Kupno samochodu to dla wielu osób duży wydatek i często decyzja podejmowana po długich poszukiwaniach. Niestety, mimo rosnącej liczby baz danych i raportów VIN, nadal zdarzają się przypadki, gdy pojazd okazuje się pochodzić z kradzieży. Wtedy nabywca, często w pełni nieświadomy, zostaje w trudnej sytuacji prawnej.
W tym artykule wyjaśniamy, co grozi kupującemu kradziony samochód, jakie przysługują mu prawa i roszczenia, a także jak się zabezpieczyć przed takim zakupem.
1. Co oznacza kupno kradzionego samochodu – aspekty prawne
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, kradziony samochód nie może być przedmiotem skutecznej sprzedaży, ponieważ osoba, która nim rozporządza, nie jest jego właścicielem.
Zasada: nikt nie może przenieść więcej praw, niż sam posiada (łac. nemo plus iuris transferre potest quam ipse habet).
Oznacza to, że nabywca nie staje się właścicielem samochodu pochodzącego z kradzieży, nawet jeśli działał w dobrej wierze i zapłacił uczciwą cenę.
Taka transakcja jest z mocy prawa nieważna, a rzeczywisty właściciel pojazdu może żądać jego zwrotu.
2. Dobra wiara kupującego – kiedy chroni nabywcę (art. 169 k.c.)
W niektórych przypadkach kupujący może powołać się na tzw. dobrą wiarę.
Zgodnie z art. 169 § 1 Kodeksu cywilnego, jeśli nabywca w dobrej wierze nabył rzecz ruchomą od osoby nieuprawnionej, może nabyć jej własność po upływie trzech lat od chwili objęcia jej w posiadanie.
3. Co się dzieje po ujawnieniu, że samochód jest kradziony
W praktyce sytuacja wygląda tak:
a) Policja zatrzymuje pojazd
Po zgłoszeniu przez prawowitego właściciela lub po weryfikacji numeru VIN policja może:
- zatrzymać pojazd w ramach postępowania karnego,
- przekazać go właścicielowi jako dowód rzeczowy.
Kupujący traci wtedy faktyczne władztwo nad samochodem, nawet jeśli był przekonany o legalności zakupu.
b) Postępowanie karne
Zazwyczaj wszczynane jest postępowanie o paserstwo (art. 291–292 Kodeksu karnego), jednak:
- jeśli kupujący działał w dobrej wierze (nie wiedział, że pojazd pochodzi z przestępstwa),
nie ponosi odpowiedzialności karnej; - jeśli jednak istniały okoliczności, które powinny wzbudzić jego podejrzenia (np. zaniżona cena, brak dokumentów, niezgodność numeru VIN),
może odpowiadać za paserstwo nieumyślne.
4. Jak dochodzić swoich praw – odzyskanie pieniędzy za kradziony samochód
Kupujący, który utracił auto, może dochodzić roszczeń cywilnych / karnych wobec sprzedawcy.
a) Odstąpienie od umowy i żądanie zwrotu ceny
Jeżeli sprzedawca był osobą prywatną, a umowa okazała się nieważna (bo dotyczyła rzeczy skradzionej), kupujący może żądać zwrotu pieniędzy na podstawie bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 k.c.).
W praktyce oznacza to:
- złożenie wezwania do zapłaty z wyznaczeniem terminu,
- a jeśli sprzedawca nie reaguje – pozew do sądu.
b) Odpowiedzialność z tytułu rękojmi (gdy sprzedawcą był komis lub firma)
Jeśli pojazd został kupiony od przedsiębiorcy, np. komisu lub dealera, można powołać się na rękojmię za wady prawne (art. 556<sup>3</sup> k.c.).
Kradzież jest właśnie wadą prawną – sprzedawca sprzedał coś, czego nie miał prawa sprzedać.
Kupujący może wówczas żądać:
- odstąpienia od umowy i zwrotu ceny,
- lub odszkodowania za poniesione straty (np. koszty rejestracji, ubezpieczenia, ekspertyz).
c) Zawiadomienie organów ścigania
Jeśli istnieje podejrzenie, że sprzedawca działał świadomie, należy złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa (np. oszustwa, paserstwa, fałszerstwa dokumentów).
To często przyspiesza odzyskanie pojazdu przez prawowitego właściciela i stanowi dowód w postępowaniu cywilnym.
5. Co grozi kupującemu kradziony samochód – możliwe konsekwencje
a) Utrata pojazdu bez prawa do odszkodowania
Najczęściej kupujący traci samochód, ponieważ musi go zwrócić właścicielowi.
Prawo własności nie przechodzi, więc nawet zapłacenie pełnej ceny nie daje tytułu prawnego do auta.
b) Konieczność dochodzenia pieniędzy w sądzie
Odzyskanie pieniędzy od nieuczciwego sprzedawcy wymaga zazwyczaj postępowania sądowego.
Dlatego tak ważne jest, by zachować wszystkie dowody – umowę, potwierdzenie przelewu, korespondencję, ogłoszenie, raport VIN.
c) Ryzyko zarzutów paserstwa
W przypadku oczywistych nieprawidłowości przy zakupie (np. cena rażąco niższa od rynkowej, brak dokumentów, zniszczone numery VIN), organy ścigania mogą uznać, że kupujący powinien był wiedzieć o nielegalnym pochodzeniu pojazdu.
Wówczas grozi mu odpowiedzialność za paserstwo nieumyślne – zagrożone karą do 2 lat pozbawienia wolności (art. 292 §1 K.k.).
6. Jak się zabezpieczyć przed zakupem kradzionego samochodu
Zanim podpiszesz umowę, warto wykonać kilka prostych, ale skutecznych czynności:
a) Sprawdź numer VIN
Porównaj numer VIN z dowodem rejestracyjnym, karoserią i tabliczką znamionową.
Skorzystaj z:
- oficjalnej bazy CEPiK / Historia Pojazdu,
- płatnych raportów (np. AutoDNA, CarVertical),
- lub międzynarodowych baz pojazdów skradzionych (np. Interpol).
b) Zweryfikuj dokumenty
- poproś o dowód rejestracyjny, kartę pojazdu, polisę OC, fakturę lub umowę,
- sprawdź, czy dokumenty nie są przerobione lub nie zawierają błędów w danych.
c) Sprawdź sprzedawcę
- zapytaj o dowód osobisty lub KRS firmy,
- unikaj transakcji „na szybko” lub bez pokwitowania,
- uważaj na zaniżone ceny i brak możliwości oględzin w warsztacie.
e) Spisz dokładną umowę sprzedaży
Umowa powinna zawierać:
- pełne dane stron,
- numer VIN, rok produkcji, przebieg,
- oświadczenie, że pojazd nie pochodzi z przestępstwa i nie jest obciążony prawami osób trzecich.
! Warto skorzystać z pomocy prawnika przy przygotowaniu lub weryfikacji umowy kupna-sprzedaży samochodu.
7. Jak kancelaria może pomóc kupującemu kradziony samochód
Nasza kancelaria zajmuje się sprawami dotyczącymi:
- odstąpienia od umowy i odzyskania pieniędzy za kradziony samochód,
- postępowań karnych w sprawach paserstwa i oszustwa,
- roszczeń z tytułu rękojmi wobec komisów i sprzedawców,
- oraz analizy umów kupna-sprzedaży pod kątem ryzyka prawnego.
Pomagamy klientom na każdym etapie – od złożenia zawiadomienia, przez negocjacje, aż po reprezentację przed sądem.
Podsumowanie
Kupno kradzionego samochodu to sytuacja, która może spotkać każdego, nawet najbardziej ostrożnego nabywcę.
Najważniejsze to zachować spokój, zabezpieczyć dowody i działać szybko – zarówno w postępowaniu karnym, jak i cywilnym.
Pamiętaj:
- nie stajesz się właścicielem rzeczy skradzionej,
- dobra wiara nie chroni w takich przypadkach,
- możesz jednak dochodzić zwrotu pieniędzy i odszkodowania.
Działaj przy pomocy Kancelarii Adwokackiej
Jeśli Twój samochód został zatrzymany przez policję lub podejrzewasz, że kupiłeś auto pochodzące z kradzieży, skontaktuj się z naszą Kancelarią Adwokacką.
Pomożemy Ci ustalić stan prawny pojazdu, przygotować wezwanie do zwrotu pieniędzy lub reprezentować Cię w sądzie.
Pamiętaj – gdy to konieczne Myśl Jak Adwokat
Adwokat Gorzów Wielkopolski
Kancelaria Adwokacka Gorzów Wielkopolski
Zapoznaj się z naszymi pozostałym publikacjami
Kanał Youtube: MYŚL JAK ADWOKAT
Jako Adwokat wpisany na listę Okręgowej Rady Adwokackiej w Zielonej Górze oraz Doradca Restrukturyzacyjny / Syndyk legitymujący się licencją nr 1246 - Ministerstwo Sprawiedliwości zajmuję się prowadzeniem postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych. W swojej praktyce zajmuje się także prawem karnym, w tym w szczególności tematyką związaną z prawami osób podejrzanych, oskarżonych, a także i skazanych. Ukończyłem polskie studia prawnicze na UAM w Poznaniu oraz niemieckie studia prawnicze na EUV we Frankfurcie.
- Tymczasowe aresztowanie – kiedy i na jak długo może zostać zastosowane? - 13 listopada 2025
- Auto powypadkowe, zalane, „po przejściach” – czy sprzedawca ma obowiązek o tym poinformować? - 11 listopada 2025
- Zatrzymanie przez Policję – jakie są Twoje prawa? - 6 listopada 2025