Do pierwszych czynności, które dokonuje się w postępowaniu karnym należy zatrzymanie przez policję. Oznacza to pozbawienie człowieka wolności na krótki i ściśle określony czas. Organy ścigania mają prawo dokonać takich czynności, gdy pojawiło się uzasadnione przypuszczenie, że dana osoba popełniła przestępstwo i zachodzi obawa jej ukrycia się bądź ucieczki czy zatarcia śladów dokonanego przestępstwa. Możliwe jest wówczas zatrzymanie na więcej niż 24 godziny. Powody do podjęcia takich działań, to również przesłanki prowadzenia przeciw danej osobie postępowania w trybie przyspieszonym czy wskazanie, że dana osoba popełniła przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej i istnieje obawa, że może uczynić to znowu. Ponadto w ramach działań prewencyjnych służby porządkowe także mogą zatrzymać osoby, które swoim zachowaniem stwarzają zagrożenie.

Prawa podczas zatrzymania przez Policję

Najważniejszym prawem, jakie przysługuje osobie zatrzymanej, jest prawo do otrzymania informacji o przyczynach i podstawach postępowania organów ścigania. Oznacza to, że funkcjonariusz dokonujący czynności musi wskazać, w związku z jakim działaniem podjęta została interwencja.

Ponadto osoba musi zostać zwolniona natychmiast, gdy okaże się, że nie ma powodów do jej dalszego pozbawienia wolności, a także na polecenie sądu albo prokuratora. Ponadto może być zwolniona po 48 godzinach, jeśli nie została przekazana do dyspozycji sądu z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania bądź z wnioskiem o rozpoznanie sprawy postępowania przyspieszonego. Niekiedy wspomina się o tzw. zatrzymaniu na 24 godziny. Powody takiego uproszenia wynikać mogą z niedokładnego rozumienia sytuacji. Czas 24 godzin to okres, jaki sąd ma na wydanie postanowienia w przedmiocie zastosowania lub odmowy aresztowania.

Osoba zatrzymana ma również prawo do zaskarżenia zatrzymania, jeżeli w jej opinii działania zastosowane wobec niej były bezzasadne albo wiązały się z naruszeniem prawa. Takie zażalenie należy złożyć do Sądu w terminie 7 dni od zdarzenia.

Zatrzymanie przez policję – co robić?

Możliwy jest kontakt z adwokatem po zatrzymaniu. Osoba zatrzymana może zażądać niezwłocznego umożliwienia kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym – również w formie rozmowy bezpośredniej. Aby zapewnić “niezwłoczną” reakcję na tego rodzaju żądanie funkcjonuje obowiązek pełnienia przez adwokatów i radców prawnych dyżurów – obejmuje on teren całej Rzeczpospolitej Polskiej, a więc również Gorzowa Wielkopolskiego. Ponadto osoba po zatrzymaniu może powiadomić innych o tym, co nastąpiło, w tym pracodawcę, uczelnię, najbliższe osoby.