Przestępstwa narkotykowe należą do jednych z najczęściej rozpatrywanych przez sądy karnych spraw w Polsce. Wiele osób nie wie, jakie konsekwencje grożą za posiadanie, udzielanie czy handel narkotykami, a także czym różni się „mała ilość” od „znacznej ilości”. Znajomość podstawowych przepisów może mieć ogromne znaczenie podczas postępowania karnego.
Poniżej znajdziesz kompleksowy przewodnik oparty na przepisach ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w tym artykułach 62, 62a i 59.
Co grozi za posiadanie narkotyków? – Art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
Posiadanie narkotyków jest w Polsce przestępstwem, niezależnie od rodzaju substancji. Przepisy rozróżniają jednak odpowiedzialność w zależności od tego, ile substancji posiada sprawca.
Posiadanie narkotyków – podstawowy typ czynu (art. 62 §1)
Za posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych grozi:
kara do 3 lat pozbawienia wolności.
To najczęściej stosowana kwalifikacja w przypadku kontroli policji, gdy przy osobie znaleziono niewielkie ilości narkotyków.
Niewielka ilość narkotyków – łagodniejsza odpowiedzialność (art. 62 §3)
Jeśli posiadałeś nieznaczną ilość narkotyków na własny użytek, sąd może wymierzyć:
- grzywnę,
- karę ograniczenia wolności,
- karę pozbawienia wolności do 1 roku.
Ten przepis otwiera drogę do umorzenia postępowania z art. 62a. Do możliwości warunkowego umorzenia postępowania, odniesiemy się jeszcze poniżej.
Znaczna ilość narkotyków (art. 62 §2)
Jeżeli policja zabezpieczy znaczną ilość, sankcje są znacznie surowsze:
od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności.
Udzielanie narkotyków – Art. 59. Nawet „poczęstowanie” to przestępstwo
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że nawet jednorazowe „poczęstowanie znajomego” marihuaną jest przestępstwem.
Udzielanie lub ułatwianie użycia (art. 59 §1)
Grozi za to od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności.
Udzielanie osobie małoletniej (art. 59 §2)
Za udzielenie narkotyku nieletniemu grozi bardzo surowa kara:
od 2 do 12 lat pozbawienia wolności.
Udzielanie lub handel w celu osiągnięcia korzyści majątkowej (art. 59 §3)
Jeśli celem było zarobkowanie, kara wynosi:
od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności.
Handel narkotykami – jedno z najcięższych przestępstw narkotykowych
Handel, wprowadzanie do obrotu, pośrednictwo czy przechowywanie narkotyków w celu sprzedaży są w polskim prawie traktowane szczególnie surowo.
W praktyce kary za handel rzadko zapadają w zawieszeniu, zwłaszcza przy dużych ilościach lub wielu transakcjach.
Mała ilość a znaczna ilość narkotyków – co to znaczy?
Polskie prawo nie podaje konkretnych gramów. O tym, czy ilość jest „mała”, „znaczna”, czy „nieznaczna”, decyduje praktyka sądowa i opinie biegłych.
Mała lub nieznaczna ilość narkotyków
To ilość wystarczająca jedynie do kilkukrotnego użycia przez jedną osobę. Sprawdź zatem, co to oznacza w praktyce.
W praktyce sądowej często przyjmuje się orientacyjnie, że:
- marihuana: do kilku gramów,
- amfetamina: do kilku gramów,
- MDMA / ecstasy: 1–3 tabletki,
- kokaina: kilka gramów.
Znaczna ilość narkotyków
W praktyce, znaczna ilość narkotyków to taka, z której można uzyskać wiele porcji – z przeznaczeniem dla licznej grupy odbiorców.
Przykładowo (orientacyjnie):
- marihuana: kilkadziesiąt–kilkaset gramów,
- amfetamina: 10–20 g i więcej,
- kokaina / MDMA: kilkanaście gramów w górę.
Uznanie jej za „znaczną” automatycznie oznacza surowszą odpowiedzialność z art. 62 §2.
Kiedy sąd może umorzyć sprawę? – Art. 62a
Jedną z najważniejszych instytucji dla osób zatrzymanych z niewielką ilością narkotyków jest art. 62a, który pozwala na umorzenie postępowania.
Sąd może umorzyć sprawę, jeśli:
- ilość narkotyków była nieznaczna,
- przeznaczone były na własny użytek,
- umorzenie jest celowe w świetle okoliczności sprawy.
Więcej na temat możliwości warunkowego umorzenia postępowania pisaliśmy tutaj.
W praktyce:
✔ dotyczy to najczęściej kilku gramów marihuany lub pojedynczych porcji innych narkotyków.
✔ często stosowane wobec osób niekaranych.
Przestępstwa narkotykowe – najczęstsze kary i praktyka sądów
W praktyce polskich sądów często zapadają:
- kary grzywny za niewielkie ilości,
- kary ograniczenia wolności (prace społeczne),
- kary w zawieszeniu przy jednorazowym incydencie,
- bezwzględne więzienie przy handlu, znacznych ilościach lub udzielaniu małoletnim.
Na wymiar kary wpływają:
✔ niekaralność,
✔ współpraca z organami,
✔ brak zamiaru zarobkowego,
✔ bardzo mała ilość substancji.
Konsekwencje prawne posiadania narkotyków będą jednak różniły się w każdej sprawie, bowiem będą zależały od konkretnych okoliczności. Pamiętaj, nie ma dwóch takich samych spraw. Nawet z pozoru podobne postepowania będą się od siebie różniły szczegółami, które często mogą mieć duży wpływ na ostateczny wymiar kary.
Podsumowanie – co grozi za narkotyki w Polsce?
- Posiadanie: do 3 lat (lub do 1 roku przy ilości nieznacznej).
- Znaczna ilość: 1–10 lat.
- Udzielanie: 6 miesięcy – 8 lat.
- Udzielanie małoletniemu: 2–12 lat.
- Handel: zwykle 1–10 lat.
- Możliwe umorzenie (art. 62a) przy nieznacznej ilości na własny użytek.
Jako Adwokat wpisany na listę Okręgowej Rady Adwokackiej w Zielonej Górze oraz Doradca Restrukturyzacyjny / Syndyk legitymujący się licencją nr 1246 - Ministerstwo Sprawiedliwości zajmuję się prowadzeniem postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych. W swojej praktyce zajmuje się także prawem karnym, w tym w szczególności tematyką związaną z prawami osób podejrzanych, oskarżonych, a także i skazanych. Ukończyłem polskie studia prawnicze na UAM w Poznaniu oraz niemieckie studia prawnicze na EUV we Frankfurcie.